Dit boek betreft de tweede editie van Clinical manual of psychosomatic medicine. De eerste editie van dit boek verscheen in 2005 onder het coauteurschap van Michael G. Wise, die in de periode 1987-2002 meegewerkt heeft aan de verschillende edities van Concise guide to consultation psychiatry en van Textbook of consultation-liaison psychiatry . Deze boeken waren respectievelijk de voorlopers van de uitgave die ik hier bespreek en van het befaamde Textbook of psychosomatic medicine (Levenson 2005).

Deze tweede bijgewerkte editie kan beschouwd worden als een praktijkgids voor consultatie- en liaisonpsychiatrie, die qua structuur vergelijkbaar is met Textbook of psychosomatic medicine . Het eerste deel bestaat uit algemene hoofdstukken over o.a. de medisch-juridische aspecten, de psychiatrische evaluatie en de invloed van persoonlijkheid op de klachtenpresentatie. In het tweede deel worden de meest voorkomende syndromen in de consultatie- en liaisonpsychiatrie besproken (angst, delirium, dementie, eetstoornissen, stemmingsstoornissen, slaapstoornissen, somatoforme stoornissen en verslaving), waarbij de psychosomatische invalshoek uiteraard centraal staat. Daarna volgt een derde deel over de specifieke aandachtspunten in de biologische en de psychosociale behandelingsmethodes. In het vierde deel volgen tot slot diverse hoofdstukken over bijzondere deelgebieden van de psychosomatische geneeskunde, zoals: cardiologie, bariatrische heelkunde, dermatologie, endocrinologie, gastro-enterologie, obstetrie, oncologie, longziekten en transplantatiegeneeskunde.

Een minpunt is het ontbreken van beslisbomen voor het gebruik van psychofarmaca bij specifieke somatische comorbiditeit (in het hoofdstuk over de biologische behandelmethoden). Een specifiek hoofdstuk over de aanpak van agitatie en agressie, met bijzondere aandacht voor de liaisonpsychiatrische context, zou eveneens welkom zijn.

Als besluit kan ik stellen dat dit boek de rol als praktijkgids voor consultatie- en liaisonpsychiatrie met glans vervult en dat het een belangrijke meerwaarde biedt in het landschap van de praktijkboeken. Het kan aanbevolen worden aan psychiaters die werkzaam zijn in een klinische setting, evenals aan artsen die werkzaam zijn in de eerstelijnszorg.

F. Vandeneede