De redacteuren van dit handboek melden datzij een gedetailleerd overzicht willen geven van de ontwikkeling op gebied van kinder- en jeugdpsychopathie tot nu toe en de toekomstverwachtingen. Het is onmogelijk recht te doen aan dit lijvige boek in een korte recensie, maar het moet duidelijk zijn dat het tegemoetkomt aan het doel van de redacteuren. In de 16 hoofdstukken worden de verschillende aspecten van psychopathie beschreven, van classificatie en onderzoek tot behandeling en toekomstperspectieven.

Het boek begint met een introductie betreffende het concept  ‘psychopathie’. Vervolgens is het boek opgebouwd uit 5 grote delen. Het eerste deel bevat hoofdstukken over classificatie, onderzoek en diagnostiek, het tweede over etiologie, het derde deel over stabiliteit in evolutie met de tijd en comorbiditeit en in het vierde deel wordt stilgestaan bij behandeling en wordt er een brug geslagen naar de klinische en forensische praktijk. Het laatste deel bevat een samenvatting van de belangrijkste conclusies van het boek en geeft inzichten over welke behoeften er op gebied van kinder- en jeugdpsychotherapie nu nog bestaan.

De hoofdstukken zijn –  nagenoeg zonder uitzonderling  – helder en didactisch geschreven. Elke deel bevat een uiteenzetting van hetgeen tot nu toe in de literatuur werd beschreven, de kanttekeningen, de noden op vlak van empirisch onderzoek naar de toekomst toe en een overzichtelijke samenvatting.

Het syndroom psychopathie is veranderd in de loop van de tijd en dient volgens auteurs ook vanuit een ontwikkelingsperspectief benaderd te worden. In het deel betreffende de etiologische modellen besteden zij uitvoerig aandacht aan etiologische en neurobiologische factoren. Het besprokene wordt zoveel mogelijk onderbouwd met onderzoekgegevens. Er is echter tot op heden nog te weinig zicht op de protectieve factoren. Het klinisch beeld en de veranderbaarheid van de symptomen van psychopathie bij kinderen en jongeren verschillen van de presentatie bij volwassenen. Er is  onvoldoende zicht op welke factoren het al dan niet persisteren van kenmerken van psychopathie op volwassen leeftijd voorspellen. De auteurs vermelden dat therapie een gunstig effect heeft, maar men heeft voorlopig geen inzicht in welke elementen dit gunstig effect teweegbrengen.

Deze geslaagde bundel is een aanrader voor onderzoekers en behandelaars die zich willen verdiepen in het fenomeen kinder- en jeugdpychopathie. Voor de minder ingevoerde kinder- en jeugdpsychiaters is het boek wellicht te specialistisch.

I. Brans, J. Steyaert