Simon Baron-Cohen is een bekende Engelse onderzoeker op het terrein van autisme en hij heeft nu een boek geschreven over wreedheid. Volgens Baron-Cohen komt wreedheid veel voor (hij geeft voorbeelden van onder andere nazi-Duitsland en het hedendaagse Israël), en moet er een oorzaak voor dit fenomeen gevonden worden. Hij stelt dat gebrek aan empathie, oftewel het zich niet kunnen inleven in wat een ander voelt, een mogelijke verklaring kan zijn.

De auteur beschrijft  verschillende patiëntengroepen met gebrek aan empathie: persoonlijkheidsstoornissen (borderline, antisociaal of narcistisch) en mensen met autisme of aan autisme verwante stoornissen. Hij stelt dat mensen met aspergersyndroom en minder ernstige vormen van autisme ook heel positieve eigenschappen hebben vanwege hun specifieke cognitieve vaardigheden, maar dat dit niet het geval is bij persoonlijkheidsstoornissen. Hij beschrijft bevindingen van functioneel mri-onderzoek naar empathie en resultaten van genetisch onderzoek en het testen van testosteronspiegels, maar benadrukt vooral het belang van het ontwikkelen van empathie in de eerste levensjaren.

Het is een vlot geschreven boek, maar Baron-Cohen bespreekt een aantal problemen met zijn theorie niet. Hij beschrijft persoonlijkheidskenmerken en gaat veel minder in op de invloed van de situatie waarin iemand zich bevindt, terwijl dat ook een rol speelt. Autismespectrumstoornissen worden als ‘positief’ omschreven, en persoonlijkheidsstoornissen niet, maar veel mensen met autismespectrumstoornissen hebben geen speciale talenten en sommige mensen met persoonlijkheidsstoornissen wel, dus dit verschil is mogelijk te zwaar aangezet.

Het boek is in de eerste plaats een populairwetenschappelijk werk waarin de auteur ook eigen ervaringen en ervaringen van zijn familie beschrijft. Kernthema is gebrek aan empathie. Het boek bevat geen concrete aanwijzingen voor behandeling, maar wel een originele kijk op niet alleen wreedheid en empathie, maar ook op psychiatrische diagnostiek in het algemeen. Baron-Cohen stelt bijvoorbeeld dat uitzonderlijk wreed gedrag zoals het vermoorden van eigen kinderen, per definitie abnormaal is, zelfs als de symptomen niet voldoen aan dsm-iv-criteria.

A.A. Hubbeling