Chris Williams is hoogleraar en honorair consulterend psychiater aan de universiteit van Glasgow, vk. Hij is ook past-president van de British Association for Behavioural and Cognitive Psychotherapies. Hij heeft een aantal zelfhulpbronnen ontwikkeld gericht op het verminderen van angst, stress en depressie, gebaseerd op cognitief gedragstherapeutische technieken, waaronder nu dit boek.

Met dit boek wil hij vooral een werkboek bieden voor mensen die zelf kampen met klachten van angst, stress of paniek of voor wie iemand in zijn of haar omgeving heeft met dergelijke klachten. De intro is erg helder en uitnodigend: voor wie is het boek, waar en hoe moet je beginnen, hoe moet je het gebruiken, wat zijn mogelijke hindernissen en hoe overwin je die?

De eerste twee hoofdstukken zijn respectievelijk gewijd aan het overwinnen van zorgen en stress en aan het overwinnen van paniek en fobieën. De opbouw is vergelijkbaar: eerst een vragenlijst en een uitnodiging om het eigen verhaal op te schrijven aan de hand van een voorbeeld. Vervolgens een analyse van de voorbeeldcasus volgens de ‘vijf gebieden’ (denken, voelen, lichamelijke symptomen, gedrag en omgeving), gevolgd door de stap-voor-stapanalyse van het eigen probleem volgens dit schema.

 De volgende hoofdstukken gaan over het bereiken van veranderingen. Een aanpak wordt voorgesteld om telkens via hetzelfde schema allerlei problemen aan te pakken zoals slaap, stress, angst, alcohol- en drugsgebruik, sociale angst, hyperventilatie en zelfs depersonalisatie.

De taal van het boek is Engels, maar wie zich daardoor niet laat afschrikken, merkt dat de gehanteerde taal erg eenvoudig en direct is. Weinig ingewikkelde termen, veel voorbeelden, veel illustraties en schema’s maken het boek luchtig en praktisch. De lay-out is wel druk en vermoeiend door het gebruik van een groot aantal verschillende lettertypes en -groottes. Ook inhoudelijk is het allemaal makkelijk te volgen, voor iemand die inhoudelijk deskundig is zelfs overdreven eenvoudig, maar voor hen is het boek ook niet in de eerste plaats bedoeld.

Positief zijn ook de links naar gratis te gebruiken websites voor zelfhulp bij angst, depressie of stressgerelateerde klachten. Daar blijkt ook dat er een hele serie bestaat van ‘Overcoming ...’-boeken, door verschillende auteurs. De ‘one approach fits all’-benadering van dit boek blijkt zich nog verder uit te strekken dan angst, paniek en stress (toch al heel breed). Depressie, sociale angst, laag zelfbeeld, stemmingswisselingen, obsessieve-compulsieve stoornis: allemaal worden ze aangepakt volgens dezelfde vijfgebiedenmethode. Enige onderbouwing dat dit allemaal even goed werkt, ontbreekt totaal.

De auteur wil dit boek aanbevelen aan professionals om te gebruiken in hun praktijk, en dan is een verwijzing naar wetenschappelijke onderbouwing toch een noodzaak.

K.R.J. Schreurs