achtergrond Diabetespatiënten hebben een twee tot drie keer hogere kans op een depressie. Depressie tast de kwaliteit van leven aan en het heeft een nadelige invloed op de glucosehuishouding en op het beloop van de diabetes. Mogelijk oorzakelijke factoren hierin zijn leefstijl, het niet (voldoende) opvolgen van medisch adviezen en het gebruik van antidepressiva. Op neuroendocrien niveau leidt de, met depressie samenhangende, ontregeling van de hpa-as en de biologische klok tot verstoorde cortisolspiegels en een afgenomen insulinegevoeligheid. Lichttherapie stimuleert de biologische klok, herstelt hpa-asontregelingen en werkt antidepressief. Het is de eerstekeuzebehandeling voor seizoensgebonden depressies. Inmiddels is de werkzaamheid van lichttherapie ook aangetoond bij groepen patiënten voor wie antidepressivagebruik problematisch kan zijn, zoals zwangeren, depressieve patiënten met dementie en ouderen met niet-seizoensgebonden depressies. Het is dus zinvol om de effectiviteit van lichttherapie bij diabetespatiënten met een depressie te onderzoeken omdat het, naast de antidepressieve werking, ook mogelijk een positief effect kan hebben op de insulinegevoeligheid en dientengevolge op het beloop van de diabetes.
doel Verwerven van kennis over risicofactoren, pathofysiologie en behandeling van diabetespatiënten met een depressie, met nadruk op de betekenis van de neuroendocriene ontregeling bij depressie voor het beloop van de diabetes en de potentiële meerwaarde van lichttherapie voor deze specifieke indicatie.
methoden Wetenschappelijke literatuur wordt besproken.
resultaten Presentatie van een uit te voeren gerandomiseerde gecontroleerde trial op de Diabetes Mentaal Polikliniek van vu Medisch Centrum, naar de effectiviteit van lichttherapie voor diabetespatiënten met een depressie. Primaire uitkomstmaat is afname van depressieve symptomen, secundair het verbeteren van het slaappatroon en het HbA1c.
conclusie Lichttherapie is een potentieel bruikbare behandelmodaliteit voor diabetespatiënten met depressie. Mogelijk is lichttherapie een waardevolle aanvulling op het behandelarsenaal van de ziekenhuispsychiater.