achtergrond Ontregeling van de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as is vaak, maar inconsequent, gevonden bij depressieve patiënten. Deze ontregeling lijkt samen te hangen met medische comorbiditeit en het optreden van recidieven.
De Delta-studie gaf ons de mogelijkheid om te kijken of de ontregeling van de hypothalamushypofyse-bijnier-as waarneembaar is als de patiënten klinisch hersteld zijn. Ook konden wij veranderingen tijdens het doormaken van een depressie in kaart brengen en de invloed van cognitieve gedragstherapie op deze ontregeling bestuderen.
doel Bewustwording van endocrinologische ontregeling bij patiënten met recidiverende depressie, ook als zij klinisch hersteld zijn. Kennis verkrijgen over de invloed van cognitieve gedragstherapie op endocrinologische ontregeling bij patiënten met recidiverende depressie.
methoden Speekselmonsters (‘s ochtends en ‘s avonds) van de twee belangrijkste hypothalamus-hypofyse-bijnier-as-hormonen cortisol en dehydroepiandosteron-sulfaat werden aan het begin van de studie en na een en twee jaar follow-up afgenomen bij de patiënten (n = 187) en eenmalig bij 72 controlepersonen.
resultaten Wij vonden in herstelde patiënten met een recidiverende depressie, vergeleken met controles, afwijkingen in het functioneren van de hypothalamus-hypofyse-bijnier-as, bestaande uit verhoogde cortisol en een sterkere daling over de dag van dehydroepiandosteronsulfaat-concentraties in het speeksel. Deze afwijkingen veranderden niet tijdens een depressieve episode. Patiënten die cognitieve therapie hadden ontvangen bleken sterker over de dag dalende cortisolconcentraties te hebben gedurende de gehele twee jaar follow-up.
conclusie Zelfs tijdens een langdurige klinische remissie hebben depressieve patiënten een ontregeling van hun hypothalamus-hypofyse-bijnier-as en mogelijk daardoor een verhoogd risico op medische comorbiditeit en recidivering van de depressie. Cognitieve gedragstherapie beïnvloedt deze ontregeling langdurig en zou zo dit verhoogde risico kunnen verkleinen.