Social behaviour and network therapy for alcohol problems (sbnt) is een psychosociale interventievorm die het aanwenden van sociale steun als focus gebruikt om het drinkgedrag van mensen in positieve zin te veranderen. De Britse auteurs, allen psychologen met ruime ervaring in verslavingszorg, hebben in dit boek gekozen voor een trainingsformat. De uitdrukkelijke bedoeling is heel concrete handvatten te bieden waarmee werkers in het veld aan de slag kunnen met deze methodologie. Doelgroep vormen dan ook hulpverleners vanuit een brede achtergrond, verpleger, begleider, psycholoog werkzaam in verslavingszorg. Conform de doelstelling is het een erg praktisch doeboek geworden. Korte theoretische achtergrond, uitgewerkt concreet plan van aanpak, illustratieve cases en, voor diegene die zich het boek aanschaft, toegang tot een website waar werkbladen en ander materiaal kan worden gedownload. Aandacht voor de sociale aspecten en de community aspecten binnen de (psychiatrische) zorg is diep geworteld binnen de Engelse behandeltraditie. Toch verwijzen de auteurs vooral naar Amerikaanse behandelvormen als onderbouwing. sbnt is een eclectische behandelvorm waarin elementen van network therapy (Marc Galanter), gedragstherapeutische relatietherapie (O’Farrell & Fals-Stewart), community reinforcement approach (cra; Arzin & Meyers) en copingstrategietraining (Monti) zijn opgenomen. Enkele van deze interventievormen hebben bewezen effectief te zijn bij de behandeling van verslavingsproblemen. De auteurs hechten dan ook, terecht, belang aan een zekere mate van onderbouwing van de effectiviteit. De effectiviteit van sbnt werd bestudeerd in het kader van een bredere gerandomiseerde studie in het Verenigd Koninkrijk (United Kingdom Alcohol Treatment Trial), waar sbnt vergeleken werd met motivational enhancement therapy (met). Geen verschil werd gevonden tussen beide interventievormen, maar beide resulteerden wel in significante verbetering van het alcoholgebruik. Het praktisch gedeelte van het boek bestaat uit twee onderdelen. Het eerste deel betreft interventies die de kern van sbnt uitmaken en die altijd moeten aanwezig zijn. Het gaat hierbij om de thema’s communicatie, coping, het uitbouwen van sociale steun en terugvalpreventie. Het tweede deel gaat over bijkomende thema’s die afhankelijk van de noden van de betrokken personen in de behandeling kunnen worden opgenomen. Een voorbeeld hiervan is psycho-educatie. In dit laatste deel wordt er ook informatie gegeven over training en supervisie van therapeuten. Het gaat zonder twijfel om een helder en duidelijk trainingsboek. De inhoud en de doelstellingen van sbnt worden goed uitgewerkt en de insteek, gebruik van het sociale netwerk, is bijzonder belangrijk. Het enige echte nadeel is dat deze therapievorm, althans zoals hier beschreven, vooral afgestemd is op de ‘betere’ patiënten. De alcoholpatiënt met veel cognitieve mogelijkheden én dito sociale omgeving. Ik vond het moeilijker om mij de werkwijze van sbnt voor te stellen bij de patiënten in de dagelijkse complexe verslavingszorg. Dit neemt niet weg dat sbnt en dit boek een zeer bruikbaar houvast bieden om met de patiënt en zijn of haar omgeving aan de slag te gaan.

G. Dom