achtergrond In oudere leerboeken wordt bij de bespreking van de klinische expressie van ernstige depressies soms gesproken van een melancholisch delier wanneer heftige angsten gepaard gaan met waandenkbeelden en hallucinaties en het bewustzijn gestoord is. De hallucinaties hebben vaak een afschuwwekkend karakter. De voedselopname is soms zo gebrekkig dat sondevoeding nodig is. Deze melancholische delieren zouden vooral bij patiënten in het senium worden gezien.
doel Bespreking van het diagnostisch onderscheid van delirium en depressie bij heftig geagiteerde patiënten.
methoden Een videofragment zal worden getoond van een 70-jarige vrouw die opgenomen was omdat ze bloed langs de muren zag stromen. Ze maakte een radeloze indruk, sliep slecht en dronk nauwelijks. Daar patiënt niet helder leek, werd gedacht aan een delirium.
resultaten Bij lichamelijk en laboratoriumonderzoek werden geen aanwijzingen gevonden voor lichamelijke ziekten die de delirante symptomen zouden kunnen verklaren. De diagnose melancholie werd gesteld en patiënte werd met elektroconvulsieve therapie behandeld waarna zij geheel herstelde en weer naar huis ging.
conclusie Wanneer bij een ernstige depressie het bewustzijn moeilijk is te beoordelen en de aandacht gestoord is, is het onderscheid tussen depressie en delirium niet eenvoudig. Dit geldt bij heftige agitatie voor het onderscheid tussen een geagiteerde depressie en een geagiteerd delirium en bij opvallende apathie tussen een geremde of apathische depressie en een stil delirium. Bij de beoordeling is vooral een eventuele discrepantie tussen de cognitieve en de affectieve symptomen van betekenis. Tijdige en correcte diagnostiek bij deze ernstige ziektebeelden is van groot belang voor de juiste therapie.