achtergrond Patiënten met een obsessieve compulsieve stoornis (ocs) lijden aan compulsief gedrag. Net als bij verslaving is hierbij sprake van zich herhalend gedrag dat grotendeels als onvrij en ongewenst wordt ervaren. Langdurige verslaving lijkt gerelateerd aan veranderde hersenactiviteit en beschikbaarheid van dopamine- D2-receptoren in het ventrale striatum. We hebben onderzocht of dit ook bij ocs het geval is.
doel Is compulsiviteit gerelateerd aan veranderde hersenactiviteit en beschikbaarheid van dopamine-D2-receptoren in het ventrale striatum?
methoden Functionele Magnetic Resonance Imaging (fmri) bij achttien ocs-patiënten en negentien gezonde controlepersonen waarbij met behulp van de knutsontaak is gekeken naar hersenactiviteit tijdens de voorspelling en verkrijging van een beloning. Positron Emission Tomography (pet) met de D2-receptorligand [11C]raclopride bij twaalf medicatievrije ocs-patiënten en twaalf gezonde controlepersonen voor en na toediening van amfetamine.
resultaten Bij ocs-patiënten was fmri-activiteit ten opzichte van controlepersonen verminderd in het ventrale striatum wanneer zij een beloning verwachtten. D2-receptorbeschikbaarheid was bij ocs-patiënten lager dan bij controlepersonen in het ventrale striatum, mogelijk door verhoogde dopamineconcentraties bij baseline. Na amfetaminetoediening nam de D2-beschikbaarheid af, waarschijnlijk door dopamineafgifte. Deze dopamineafgifte was relatief verminderd bij ocs-patiënten.
conclusie ocs lijkt gerelateerd aan verminderde hersenactiviteit in het ventrale striatum wanneer beloningen worden verwacht, terwijl de afgifte van dopamine door amfetamine verlaagd is. Mogelijk gaat de chronische afhankelijkheid van obsessies en compulsies gepaard met een constante activiteit van dopamine in het ventrale striatum, waardoor de responsiviteit op normale prikkels beperkt is.