achtergrond In de somatische geneeskunde is het gebruik van biologische diagnostische testen niet ongebruikelijk. Met name in de oncologie is er de laatste jaren een sterke ontwikkeling geweest op dit gebied. Met behulp van geavanceerde moleculair-biologische methodes is het mogelijk gebleken om bij tumoren subgroepen te onderscheiden, ieder met hun eigen prognose en optimale behandelmethode. De laatste tijd is er ook in de psychiatrie een groeiende aandacht naar mogelijkheden om aandoeningen te (sub)classificeren door middel van biologische markers, gebaseerd op moleculair-biologische vignetten. Hoewel deze pogingen nog in de kinderschoenen staan, zijn ze belangwekkend.
methode Centraal zal de mogelijkheid staan om zonder apriorihypothese op basis van genexpressie of eiwitprofielen te komen tot classificatie (of zo u wilt: stagering) van psychotische (en andere) stoornissen. Dit staat bekend als een 'bottom-up' aanpak. Het algemene principe wordt aan de hand van een algemene publicatie besproken (Valk e.a. 2004). De mogelijke toepassing bij psychotische stoornissen wordt toegelicht aan de hand van twee recente onderzoeken. De resultaten worden tot slot besproken in de context van disease stagering (McGorry 2006).
resultaten Ingegaan zal worden op de kansen die deze aanpak biedt, maar ook op de problemen die eraan verbonden zijn.
conclusie Recent onderzoek gebaseerd op de 'bottom-up' profilering van eiwit- of genexpressieprofielen biedt een nieuwe manier om naar (sub)classificatie van psychotische stoornissen te kijken. De methodes staan in de kinderschoenen; niettemin zijn de behaalde resultaten belangwekkend.