achtergrond In de afgelopen jaren zijn er verschillende dwangreductieprojecten uitgevoerd die werden geëvalueerd en ondersteund door kwalitatief onderzoek.
doel Het in beeld krijgen van factoren die bijdragen aan het verminderen van dwangtoepassing dan wel factoren die preventie van dwang belemmeren teneinde de praktijk handvatten te geven om kwaliteit van zorg te verbeteren.
methoden Kwalitatieve studie door gebruikmaking van een responsieve methodologie waarin kwaliteitsverbetering centraal staat door middel van reflectie en dialoog met direct betrokkenen (cliënten, verpleegkundigen, psychiaters) en externe stakeholders (familie, management). Gedurende twee jaar zijn er binnen vijf instellingen op verschillende momenten interviews afgenomen en zijn er homogene focusgroepen en heterogene focusgroepen geweest waarbij ontwikkeling van gezamenlijk gedragen preventiemogelijkheden centraal stond.
resultaten Redenen om dwang toe te passen zijn ervaringen van onveiligheid en onmacht. Dit kan worden tegengegaan door actief in te zetten op het maken van contact en herstellen van wederzijds vertrouwen tussen de cliënt en hulpverlening. Dit vraagt een cultuuromslag van beheersen naar samenwerking.
conclusie De veranderingen op gesloten afdelingen naar minder dwangtoepassing betreffen een langzaam proces waarbij een cultuurverandering vanaf de werkvloer op gang wordt gebracht. Niet alle afdelingen veranderen in eenzelfde tempo doordat afdelingen met verschillende barrières worden geconfronteerd. Om veranderingen te realiseren, is het van belang dat partijen in gesprek gaan met elkaar over goede praktijken. In deze presentatie wordt een voorbeeld beschreven waarbij expliciet wordt aangegeven welke stappen gemaakt worden om dwang te voorkomen.