achtergrond De psychiatrie als vakgebied zoekt al meer dan een eeuw naar een adequate beschrijving en indeling van psychiatrische ziektebeelden. Ondanks deze lange zoektocht is nog geen consensus bereikt over de beste methode om de ziektebeelden in te delen op een heldere, compacte manier, en uitgaand van een overkoepelend theoretisch kader. Recente ontwikkelingen in de netwerktheorie zouden daar verandering in kunnen brengen.
doel Het presenteren van een heldere en mathematisch verantwoorde indeling van psychiatrische ziektebeelden aan de hand van de netwerktheorie.
methoden Bij een heterogene groep van 192 psychiatrische patiënten met een as-i-stoornis werd de Comprehensive Psychiatric Rating Scale (cprs) afgenomen. De symptomen werden gescoord en hun onderlinge samenhang werd afgebeeld als een netwerk van correlaties. Clusteralgoritmes werden gebruikt om clusters en superclusters van symptomen aan te wijzen. Hetzelfde werd gedaan met persoonlijkheidskenmerken in een gezonde populatie.
resultaten Alle psychiatrische symptomen van as I, zoals gescoord met de cprs, bleken te clusteren in zeven clusters (psychose, depressie met boosheid, psychomotore remming, ontremming (manie), somatische angstequivalenten, desorganisatie van gedrag en dissociatieve symptomen; p < 0,001) en een tweetal superclusters (manische psychose met dissociatie en angst / boosheid / remming / depressie). De persoonlijkheidskenmerken bleken te clusteren in tien clusters en verschillende superclusters.
conclusie De netwerktheorie biedt een overkoepelend theoretisch kader voor de indeling van psychiatrische ziektebeelden. Bestaande meetinstrumenten (gebruikt voor de factoranalyse van symptomen) kunnen worden gebruikt voor een netwerktheoretische herdefinitie van psychiatrische ziektebeelden. Dit kan de opmaat zijn voor een geïntegreerd en mathematisch verantwoord biopsychosociaal model.