achtergrond Dementie is een neuropsychiatrisch syndroom waarin geheugenstoornissen een centrale plaats hebben.
doel 1. Het introduceren van een meetschaal om neuropsychiatrische symptomen bij dementie systematisch te kunnen vastleggen. 2. Onderzoeken hoe dit meetinstrument in de praktijk werkt en wat de samenhang is tussen neuropsychiatrische stoornissen bij dementie en omgevingsvariabelen. 3. Het bestuderen van de relatie tussen het neuropsychiatrisch syndroom delier en dementie.
methoden Ad 1. Psychometrisch onderzoek naar de betrouwbaarheid en validiteit werd verricht bij de Nederlandse versies van de Neuro- Psychiatric Inventory (npi). Ad 2. De eerste studie betrof een onderzoek naar de risicofactoren voor emotionele belasting van de verzorgende bij een groep thuiswonende dementiepatiënten. De tweede studie onderzocht verwijsredenen bij psychiatrische consultatie voor dementiepatiënten, opgenomen in een verpleeghuis. Ad 3. In twee beloopstudies werd het verband onderzocht tussen het optreden van een postoperatief delier na heupoperatie en het cognitief functioneren en overlijden na 2 tot 2,5 jaar follow-up.
resultaten Ad 1. De Nederlandse versie van de npi bleek een valide, betrouwbaar, breed opgezet en voor de praktijk goed inzetbaar instrument om neuropsychiatrische symptomen bij dementie in kaart te brengen en te evalueren. Ad 2. De ervaren emotionele belasting van verzorgenden bij dementiepatiënten met neuropsychiatrische symptomen bleek slechts voor een deel te worden verklaard door neuropsychiatrische symptomen. Gespecialiseerde psychiatrische consultatie werd vooral ingeroepen voor geagiteerde en ontremde patiënten. Ad 3. Het op lange termijn optreden van dementie en mild cognitive impairment is bijna verdubbeld bij ouderen die na een heupoperatie een postoperatief delier kregen, vergeleken met patiënten die wel 'at risk' waren maar geen delier ontwikkelden.
conclusie De npi is een betrouwbaar en valide meetinstrument dat vooral bruikbaar is als screeningsinstrument voor neuropsychiatrische symptomen bij dementie, en de emotionele belasting hierdoor. Het delier kan een aanwijzing zijn voor het bestaan van een onderliggende degeneratieve hersenaandoening en is een onafhankelijke risicofactor van overlijden bij ouderen die een heupoperatie ondergaan.