achtergrond Een van de belangrijkste doelstellingen in de forensische psychiatrie is het voorkomen en terugdringen van delicten gepleegd door personen met een ernstige psychiatrische stoornis. Daders die aan schizofrenie lijden, worden nog te veel als homogene groep beschouwd. De aandacht ligt bij de psychopathologie van schizofrenie als diagnostische categorie, terwijl de rol van de achterliggende psychodynamiek een ondergeschikte rol speelt. Zo wordt aan de rol van specifieke wanen in combinatie met antisocialepersoonlijkheidsproblematiek van de dader weinig aandacht besteed.
doel In deze studie wordt getracht inzicht te krijgen in subgroepen daders met schizofrenie of een aanverwante stoornis. Een multimodale benadering bij deze groepen is belangrijk bij as-I- en as-ii-comorbiditeit. Deze studie is bedoeld om de hypotheses voortvloeiende uit het 'vroege- en latestartmodel' te toetsen.
methoden In deze retrospectieve studie werden dossiers van vier verschillende groepen gescoord, namelijk een vroegestartgroep schizofrene patiënten met antisociaal gedrag op kinderleeftijd, een latestartgroep met delicten na het 18e jaar, een criminele groep zonder ernstige psychiatrische stoornissen op as I en een groep personen met een schizofrene stoornis zonder delictgeschiedenis. Als afhankelijke variabelen werden gekozen de inhoud van de wanen en de aanwezigheid van gedragsproblemen op jonge leeftijd.
resultaten Uit de data blijkt dat de latestartgroep vaker aan achtervolgingswanen lijdt dan de vroegestartgroep én vaker dan de groep personen met een schizofrene stoornis zonder delictgeschiedenis. Bovendien blijkt de vroegestartgroep vaker in de vroege jeugd gedragsproblemen te hebben gehad dan de latestartgroep.
conclusie Daders met schizofrenie of aanverwante stoornis blijken geen homogene groep te zijn. Ze blijken onderscheiden te kunnen worden op verschillende psychopathologische factoren. Er moet meer gekeken worden naar de verschillende fenotypen in deze groepen. In de forensische psychiatrie is een multimodale risicohantering noodzakelijk voor daders met een schizofrene of aanverwante stoornis.