achtergrond In Alkmaar en omgeving krijgen alle ambulante patiënten (inclusief beschermd wonen) die lijden aan een ernstige psychiatrische stoornis (schizofreniespectrum, therapieresistente uni- of bipolaire stoornis) of een zorgintensieve persoonlijkheidsstoornis, de psychiatrische zorg geleverd vanuit het fact-model. Bij deze populatie is een sterk verhoogde mortaliteit en een sterk verkorte levensduur vastgesteld die deels samenhangen met verhoogde prevalentie van het metabool syndroom (ms). Metabole screening van deze populatie is daarom geïndiceerd.
doel Nagaan of de geïndiceerde metabole screening van alle patiënten van een heel fact-team, dus van patiënten met een aangetoond verhoogd risico op cardiovasculaire aandoeningen, uitvoerbaar is.
methoden Een nurse practitioner werd voor 32 uur per week aangesteld met als taak metabole screening van een volledig fact-team. De nurse practitioner stond onder supervisie van een internist en een psychiater. Het team werd tevoren uitgebreid geïnformeerd over de reden, het doel, de werkwijze en de belasting voor de patiënt van de metabole screening. Het tijdstip van screening werd zo gekozen dat alle resultaten bekend waren op het moment van de jaarlijkse behandelbespreking, waar de nurse practitioner ook aan deelnam. Screening bestond uit twee visites aan de nurse practitioner en voorafgaand aan visite 1, laboratoriumonderzoek van metabole parameters (glucose- en lipidenprofiel); in geval van afwijkende waarde(n) werd het labonderzoek, voorafgaande aan visite 2, herhaald. resultaten Van alle 204 patiënten die in zorg waren en uitgenodigd werden, namen 137 patiënten deel, dat wil zeggen: ze gingen naar het lab en naar visite 1. Metabool syndroom volgens het National Cholesterol Education Program (ncep) was aanwezig bij 50% (algemene Nederlandse bevolking: 23%) en bij 61% volgens International Diabetes Federation (idf) (algemene Nederlandse bevolking: 28%) Van de 44 patiënten met hyperglykemie volgens ncep vond een tweede meting plaats. Bij slechts vier van de dertien patiënten met diabetes mellitus bij meting 1 werd de uitslag bij meting 2 bevestigd.
conclusie Metabole screening is uitvoerbaar, maar ondanks maximale inzet weigert 33% deelname. Het metabool syndroom is tweemaal zo prevalent als in de algemene bevolking. Hermeting is noodzakelijk om vals-positieve diagnoses te voorkómen.