Sinds de eerste uitgave van dit boek, 10 jaar geleden, zijn er wereldwijd zorgprogramma's voor vroege psychosen opgestart en staat het onderzoek naar vroege psychosen prominent op de onderzoeksagenda. Deze herziene uitgave beschrijft de huidige stand van zaken van wetenschap en zorg op het gebied van de eerste psychose. Een keur aan internationale toponderzoekers levert een bijdrage hieraan. Het boek geeft een compleet overzicht over de verworvenheden van de afgelopen 10 jaar op het gebied van zorg en onderzoek. Daarbij komen aan de orde: de genetische en neurobiologische factoren die een rol spelen bij het ontstaan van psychose, de ervaringen en symptomen die duiden op verhoogd risico, verkorting van de duur van de onbehandelde psychose, de eerste psychotische episode, de eerste manie en psychotische depressie, voorspellende factoren en comorbiditeit van de eerste psychose, specifieke interventies voor de vroege psychose en familie-interventies. Het boek eindigt met de principes van zorgorganisatie bij vroege psychosezorg. Overeenkomstig de benadering bij de somatische zorg voor patiënten met chronische ziektebeelden presenteert men een stadiëringsschema van psychose. Dit is een interessant model dat houvast kan bieden bij de vraag welke zorg en welke zorgintensiteit men kan inzetten op basis van het continuüm van psychose. Dit continuüm verloopt van de psychotisch getinte ervaringen via de eerste psychose naar het eindstadium van schizofrenie. Met dit stadiëringsschema wordt het doel van het boek duidelijk: zo vroeg mogelijk interveniëren ter voorkoming van psychose en schizofrenie, ofwel stijgen op de ladder van het stadiëringsschema. Het biedt aanknopingspunten voor een meer graduele diagnostiek, die binnen het dsm-classificatiesysteem afwezig is. Vroege diagnostiek en preventie met als doel zo vroeg mogelijk gericht ingrijpen worden ook in de vroege psychosezorg als het panacee gezien. Het is een overzichtelijk boek dat prettig leest en op basis van het stadiëringsschema alle belangrijke thema's tot en met de eerste psychose behandelt. Het is een samenvatting van de huidige visie op vroege psychose wat betreft preventie, zorg en wetenschap. Hier en daar zijn er wat schoonheidsfouten: sommige auteurs blijven hangen in denken vanuit het traditionele schizofrenieconcept, er is onnodige herhaling in verschillende hoofdstukken en informatie uit verschillende hoofdstukken is in tegenspraak met elkaar. Desondanks is het een zeer inspirerend en praktisch boek, voor allen die geïnteresseerd zijn in preventie en diagnostiek van vroege psychotische ervaringen tot en met degenen die werken met mensen bij wie zich reeds een psychotische stoornis of schizofrenie heeft ontwikkeld. Het boek straalt hoop uit voor allen die lijden aan deze verschrikkelijke aandoening en geeft ingrediënten om wetenschap en zorg voor vroege psychosen te optimaliseren.

M. Bak