Soms lijkt het erop dat de sociale psychiatrie op sterven na dood is. Dat is gelukkig maar schijn. De laatste jaren wordt steeds duidelijker hoe belangrijk sociale factoren zijn in het ontstaan, beloop en behandeling van psychiatrische stoornissen. Juist de ontwikkelingen in de neurowetenschappen en de genetica laten zien dat conceptualisering van omgevingsinvloeden wetenschappelijk noodzakelijk is. Als we iets willen begrijpen van psychiatrische stoornissen zullen we hun complexiteit in conceptueel opzicht meer recht moeten doen. Society and psychosis levert hiervoor een uitstekende bijdrage. De auteurs benaderen vanuit een internationaal perspectief de relatie maatschappij-psychose, waarbij zij serieuze pogingen doen om integratieve modellen te ontwikkelen waarin sociale, psychologische en biologische factoren met elkaar interacteren. De indeling van deze studie is logisch en educatief. Deel I gaat over theoretische en conceptuele fundamenten, vooral de lastige kwesties van de conceptualisering van de sociale wereld en de relatie genen-sociale omgeving (gen-omgevingscorrelatie en -interactie). Deel II focust op sociale factoren bij het ontstaan van psychosen (o.a. invloeden uit de jeugd, gezinsfactoren en life events op volwassen leeftijd) en ten slotte de relatie tussen migratie, etniciteit en psychose. Deel III omvat de sociale factoren en het beloop van psychosen. Een interessant hoofdstuk in dit deel gaat over de invloed van stigmatisering op mensen met een psychiatrische stoornis. Een verontrustende conclusie van de auteurs is dat het wetenschappelijk onderzoek naar stigma zich vooral richt op het kernconcept en niet op vooroordelen over en discriminatie van patiënten met een psychiatrische stoornis. Dit heeft ertoe geleid dat mensen met psychiatrische stoornissen veelal buiten beschouwing worden gelaten als het gaat om politieke aandacht voor en besluitvorming over mensen met handicaps. Deel IV beschrijft enkele integratieve modellen waarin cognities, emoties en de sociale wereld worden gerelateerd aan het ontstaan en voortduren van psychotische ervaringen. De redacteuren komen tot de conclusie dat sociale psychiatrie springlevend is en dat zij een schitterende toekomst heeft, juist door het genetisch onderzoek. Deze studie is zowel aan te bevelen aan onderzoekers als aan psychiaters en psychologen die in de praktijk werkzaam zijn. De complexe sociale realiteit wordt zorgvuldig geanalyseerd en de belangrijkste methodologische voetangels en klemmen waar onderzoekers rekening mee moeten houden, komen aan de orde. Voor de practicus biedt dit boek nieuwe interpretatiemogelijkheden van beleven en gedrag van patiënten met een psychotische stoornis in hun complexe sociale context.

C.F.A. Milders