achtergrond Onder jongere volwassenen is het gebruik van antidepressiva (selectieve serotonineheropnameremmers (ssri's) sterk toegenomen. Wat betreft benzodiazepinegebruik wordt geadviseerd deze alleen kortdurend te gebruiken, met bij ouderen een voorkeur voor kortwerkende middelen en extra aandacht voor bijwerkingen zoals vallen en cognitieve problemen.
doel Onderzoek naar veranderingen in gebruik van antidepressiva en benzodiazepines in de oudere Nederlandse bevolking in de laatste 15 jaar. De verwachting is dat net als bij jongere volwassenen het gebruik van ssri's is toegenomen en dat onder invloed van de richtlijnen het enzodiazepinegebruik is afgenomen.
methoden Gebruik werd gemaakt van gegevens van de Longitudinal Aging Study Amsterdam (lasa), een onderzoek naar veranderingen in gezondheid in de Nederlandse bevolking van 55- 85 jaar. Veranderingen in gebruik van antidepressiva en benzodiazepines werden onderzocht in de periode tussen 1992 en 2002, waarbij werd gecontroleerd voor leeftijd, geslacht, opleiding, inkomen, depressie, angst, slaapproblemen, cognitieve problemen, lichamelijke ziekten en beperkingen en alcoholgebruik.
resultaten Antidepressivagebruik in de hele groep nam toe van 2% naar 6%. In de groep met een depressieve stoornis verdubbelde het gebruik van 15% naar 30%, met een sterkere toename in de oudste groep. In de groep met lichtere depressieve klachten nam het gebruik sterker toe: van 3% naar 12%. De dagelijkse dosering was vaker adequaat: 20% in 1992 versus 75% in 2002. Benzodiazepinegebruik bleef gelijk met 8% ondanks toename van depressie, angst- en slaapproblemen. Langdurig gebruik (langer dan een jaar) nam licht af van 80% naar 70%. De helft gebruikte een kortwerkende benzodiazepine.
conclusie Ouderen met depressieve klachten zijn in de afgelopen 15 jaar vaker antidepressiva (ssri's) gaan gebruiken, maar bij ouderen met een depressieve stoornis is dit nog steeds een minderheid. Gebruik van benzodiazepines nam niet toe, maar bij het grootste deel van de ouderen was sprake van langdurig gebruik ondanks de risico's van verslaving, verhoogd valgevaar en cognitieve problemen.