De titel van dit boek belooft differentiatie. De jongeman die angstig en hallucinerend voor de eerste maal op de afdeling Spoedeisende Hulp wordt binnengebracht, moet immers anders worden benaderd dan de chronisch paranoïde vrouw die met gepaste ironie haar stoornis alsook het onvermogen van de behandelaar beschrijft. Aangepaste interventies voor de verschillende stadia van schizofrenie krijgen inderdaad vaak te weinig aandacht. Het boek heeft drie delen met de volgende thema's: de oorsprong van psychose, fasespecifieke behandeling van psychose en de behoefte aan integratie. Hoewel deze thema's de brede opzet van het boek moeten structureren, waaiert de inhoud naar het einde steeds verder uit. Het laatste deel behandelt de begeleidende psychiatrische aandoeningen bij schizofrenie, dissociatie en psychose, klassieke literaire categorieën als maat voor progressie bij de psychotherapeutische behandeling van schizofrenie en ten slotte de relatie tussen seksueel misbruik tijdens de kindertijd en schizofrenie. Integratie is inderdaad nodig. Toch boeit dit boek. Wat de auteurs lijkt te verenigen is de vaak originele, soms controversiële invalshoek waarmee zij het onderwerp benaderen. Wat te denken over het hoofdstuk van Colin Ross, die eerst de genetische etiologie van schizofrenie en het nut van antipsychotische behandeling op de helling zet en vervolgens het onderscheid tussen dissociatie en psychose van de kaart veegt? Verschillende auteurs komen wel tot het beloofde onderwerp. Vanuit klinische ervaring worden duidelijke ideeën over psycho-educatie, groepstherapie, psychosociale en psychotherapeutische interventies voor de stadia van schizofrenie uitgetekend. Vaak zijn deze ideeën binnen een organisatie gegroeid en worden deze enkel lokaal toegepast. Verder zijn er wetenschappelijke bijdragen die modellen onderzoeken om vroegdetectie en voorspelling van prodromen van psychose mogelijk te maken, maar de specificiteit van de modellen, en dus de mogelijkheid tot interventie, blijft problematisch. Ten slotte extra aandacht voor de bijdrage van Ann-Louise Silver, 25 jaar psychoanalytisch therapeut in het wereldberoemde, maar nu gesloten, Chestnut Lodge, een sanatorium voor chronische patiënten met schizofrenie. Met een subtiele parallel beschrijft zij tijdens een therapeutisch proces en in haar (professionele) leven vier fasen: de komische visie, waarbij afstand genomen kan worden van het verleden en het moment primeert, de romantische visie, met meer oog voor mogelijkheden dan moeilijkheden, de tragische visie, waar afscheid en onvermogen worden doorwerkt en ten slotte de ironische visie die dingen naast elkaar kan plaatsen en relativeert. Leest u daarom het boek. Als een verfrissend document dat tegen de tijdgeest durft in te gaan en schizofrenie als meer dan een binair gegeven beschouwt: in remissie of niet.

J. Van Hecke