Van Nederland naar Amerika en terug - dit boek heeft al een hele weg afgelegd en het is goed dat het hier (terug) is, in ons taalgebied. Dit is immers een waardevol werk, dat oorspronkelijk in het Engels werd gepubliceerd (2006) en nu, licht herzien voor de Nederlandse en Belgische context, in het Nederlands wordt heruitgegeven. Emmelkamp en Vedel, twee vooraanstaande psychologen, onderzoekers en auteurs met een ruime staat van dienst, geven een goed en volledig overzicht van wat er op dit moment voorhanden is aan behandelinterventies bij verslavingsproblemen. De focus ligt hierbij op interventies gericht op gedragsverandering omdat die het best bestudeerd zijn wat betreft effectiviteit. Daarnaast wordt ook aan de farmacotherapeutische interventies aandacht besteed. Het boek begint met een introductie van de verslavingsproblematiek waarin, behalve aan epidemiologie en beschrijving van de problemen, opvallend ruim aandacht besteed wordt aan de neurobiologische aspecten en psychiatrische comorbiditeit. In de volgende hoofdstukken worden de verschillende behandelinterventies systematisch en grondig beschreven. De auteurs doen dit degelijk en tegelijkertijd erg praktisch met voorbeelden. Dit maakt dat het boek ook handig in het gebruik is op de werkvloer en binnen opleidingssituaties. Aansluitend gaan de auteurs per interventievorm na wat de evidentie is voor de effectiviteit ervan. Zij gaan hierbij zorgvuldig en objectief te werk en een aantal heilige huisjes (zoals het model van verandering) wordt hierbij niet gespaard. Erg boeiend is ook het feit dat de auteurs niet alleen de effectiviteit van de interventies nagaan wat betreft het terugdringen van het gebruiksgedrag, maar dat zij ook zoeken naar de wetenschappelijke onderbouwing van de therapeutische processen die binnen deze interventies het gewenste effect zouden veroorzaken. Verrassend en interessant is hierbij te merken dat bij vele interventies wel een effect op het gebruik kan worden vastgesteld, maar dat er weinig ondersteuning wordt gevonden voor de in theorie actieve onderdelen. Ook het hoofdstuk over farmacotherapie is degelijk en bruikbaar. De vs-versie van dit boek is gepubliceerd net voordat de resultaten van de grote combine-studie, met een vergelijking van gecombineerde gedragstherapie, naltrexon en acamprosaat, bekend werden. Het had deze Nederlandse uitgave gesierd als men deze data alsnog had opgenomen. Tot slot én terecht besteden de auteurs veel aandacht aan factoren die complicerend werken bij de behandeling. Dit is een nuttige insteek en geeft dadelijk een erg praktisch gevoel. Inderdaad, de meeste clinici werken met patiënten bij wie naast de te behandelen aandoening, in casu verslaving, vele factoren aanwezig zijn die de behandeling negatief beïnvloeden, zoals geweld, suïcidaliteit, psychiatrische comorbiditeit en organische hersenbeschadiging. Systematisch worden complicerende factoren besproken in relatie tot de behandeling, mét tips voor mogelijke oplossingen. Een hoofdstuk over terugval en nazorg ('patiënten hebben behoefte aan langdurige zorg!') en een handige lijst van adressen en van websites die verwijzen naar richtlijnen en meetinstrumenten sluiten het geheel af. Nuttig, boeiend en goed geschreven. Voor allen die werken in verslavingszorg of hierin opleiden: aanschaffen maar!

G. Dom