achtergrond Patiënten met verslaving hebben aanzienlijke problemen met de impulscontrole. Vooral dieronderzoek laat zien dat bepaalde neuroanatomische structuren een rol spelen bij zowel impulsiviteit als verslaving. Belangrijk zijn daarbij dopaminerge routes in de nucleus accumbens en in de frontale cortex, die betrokken zijn bij de controle over en de motivatie voor gedrag. Dit blijkt ook uit onderzoek bij ratten aan onze universiteit, waarbij de dopaminereceptoragonist apomorfine werd gebruikt om de gevoeligheid van dopaminereceptoren te meten. Interessant is dat de gevoeligheid van dopaminereceptoren bepaald wordt door zowel genetische factoren als vroege omgevingsfactoren. Bij een translationele benadering gingen wij na in hoeverre de bevindingen uit het onderzoek bij ratten ook opgaan voor mensen. Deze bijdrage betreft een deelonderzoek.
doel Onderzoeken van dopaminereceptorgevoeligheid bij patiënten met alcoholafhankelijkheid.
methode Bij patiënten (n = 35) met alcoholafhankelijkheid, na detoxificatie, en bij een gezonde controlegroep (n = 35) werden inhibitiecontrole en werkgeheugen gemeten met behulp van de ax continuous performance task. Dit gebeurde voor en na toediening van apomorfine (0,005 mg/ kg).
resultaten Bij aanvang waren patiënten trager en presteerden zij impulsiever dan controles. Na toediening van apomorfine verbeterden de prestaties van patiënten, terwijl die van gezonde controles juist verslechterden.
conclusie Deze resultaten suggereren dat patiënten met alcoholafhankelijkheid een te lage dopaminerge activiteit hebben, mogelijk inhet frontostriatale-thalamische circuit. Verhoging van deze activiteit verbetert de volgehouden aandacht en de impulscontrole. Bij gezonde controles is de dopaminerge activiteit reeds op een optimaal niveau. Wanneer men dan de dopaminerge activiteit verder verhoogt, vindt men een verslechtering van de prestaties. De relatie tussen dopamineactiviteit en prestaties volgt een omgekeerde U-curve. De resultaten onderstrepen het belang van dopaminerge circuits bij gemotiveerde aandacht en bij aspecten van impulscontrole