achtergrond Bij patiënten met unipolaire depressie wordt bij onvoldoende respons op een ssri vaak dosisverhoging toegepast. De klinische effectiviteit en de farmacologische effecten hiervan zijn echter twijfelachtig.

doel Het kwantificeren van de klinische effectiviteit en veranderingen in sert-bezetting door dosisverhoging van paroxetine of van placebo in een multicenter gerandomiseerd onderzoek.

methode Er werden 107 niet-psychotische, poliklinische patiënten met een unipolaire depressie (18-70) met bij aanvang een Hamiltondepressieschaal (hdrs17) >18, gedurende 6 weken open behandeld met paroxetine 20 mg/dag. Zestig non-responders (4 weken) ondergingen tevens een baseline-spect-scan om de in-vivo-sert-binding in midbrain en diencephalon te meten met [123I]β-cit. Op T0 en T1 werd met 2 extra scans (n= 33) de sert-bezettingsgraad door paroxetine gekwantificeerd. Paroxetineserumconcentraties werden bepaald op T0 en T1.

resultaten De klinische respons bedroeg 10/30 (33,3%) bij dosisverhoging met echte paroxetine (de) en 10/27 (37,0%) bij placebodosisverhoging (pl). De uitval was hoger bij pl (8/30; 26,7%) dan bij de (1/30; 3,3%) (p = 0,03). In mixed models vonden wij geen significant behandeleffect (p = 0,88, wat de a-prioristopregel voor futiliteit (p > 0,5) overschreed). Paroxetineconcentraties stegen 4-voudig na de (p < 0,001). 16 spect-patiënten kregen de (46,9 (sd): 4,8 mg) en 16 pl. De midbrain-sert-bezetting steeg 2,5 (sd: 26,4)% bij de en 3,1 (25,8)% bij pl (p = 0,687). De diencephalon-sert-bezetting steeg 1,9 (13,5)% bij de en daalde 5,9 (12,1)% bij pl (p = 0,529). Patiënten met en zonder respons hadden respectievelijk gemiddelde midbrain-sert-bezetting van 91,2 (19,2)% en 77,8 (19,1)% (p = 0,107).

conclusie Dosisverhoging van paroxetine bij depressie heeft geen meerwaarde over placeboverhoging. Ondanks een toename van paroxetineconcentraties, geeft de geen significante toename van sert-bezetting. Responders hebben een niet-significant verhoogde sert-bezetting, die niet wordt veroorzaakt door de.