achtergrond JellinekMentrum heeft sinds jaren een traditie in het onderzoeken van de effectiviteit van de behandeling van depressie middels kortdurende psychodynamische steungevende psychotherapie (kpsp) (De Jonghe e.a. 2007). In gerandomiseerde gecontroleerde trials is de werkzaamheid van deze therapie vergeleken met die van een behandeling met antidepressiva of een combinatie van beide. In 2006 is een nieuwe behandeling toegevoegd: cognitieve gedragstherapie (cgt). De cgt is gebaseerd op de theorie van Beck (1979) die stelt dat psychische stoornissen worden veroorzaakt door verkeerde interpretaties van de werkelijkheid. Cognitieve gedragstherapie is erop gericht die gedachten te identificeren en te veranderen.

doel Met het toevoegen van cgt als nieuwe behandeling wordt beoogd de kpsp te vergelijken met een therapie die in de literatuur inmiddels bewezen effectief is gebleken bij depressie (o.a. Pampallona e.a. 2004).

methode Uit enkele bestaande cgt-behandelprotocollen (Van Straten e.a. 2006; Boelens & Bloedjes 2004) werd een nieuw protocol samengesteld. Dit is daarna voorgelegd aan en uitgeprobeerd door experts op het gebied van cgt en depressie. Uiteindelijk omvatte het protocol: psycho- educatie, stemmingsregistratie, activering, opsporen en veranderen van depressogene cognities, gedragsexperimenten en terugvalpreventie. Het resultaat is een protocol waarin voor elke sessie nauwgezet is beschreven wat de therapeut moet doen.

resultaten De bevindingen over het werken met het protocol zijn positief. De nauwgezette handleiding biedt vooral aan jonge, beginnende therapeuten en assistenten bruikbare handvatten voor het geven van goede cognitieve gedragstherapie. Super- en intervisie zijn nog wel vereist. Cliënten ervaren de transparante, concrete en actieve aanpak als prettig en nuttig. Wel wordt de behandeling door zowel therapeuten als cliënten (met concentratieproblemen) ervaren als arbeidsintensief.

conclusie Het protocol is zorgvuldig samengesteld en is gedegen en handzaam in gebruik. De geprotocolleerde vorm maakt de behandeling een betrouwbare vergelijkingsconditie voor wetenschappelijk onderzoek.