achtergrond Veel mensen met een psychotische stoornis geven aan dat zij behoefte hebben aan lotgenotencontact. Om deze reden werden landelijk groepen gestart volgens een vastgelegde methodiek.

doel Onderzoeken van het effect, evalueren van de methodiek en de kosteneffectiviteit.

methode In een gerandomiseerde gecontroleerde trial (rct) met wachtlijstcontrolegroep werden de volgende instrumenten afgenomen op T0 en T8: Sociale Netwerk Analyse, Sociale Steun Lijst, Mental Health Confidence Scale, Rosenberg- lijst, Quality of Life (who-QoL-Bref) en een zorgconsumptielijst. Aanvullend werd de experimentele groep gevraagd naar ervaren effecten en werkzame mechanismen.

resultaten Er werden 106 deelnemers gerandomiseerd over vijf lotgenotengroepen en vijf wachtlijstcontrolegroepen. De experimentele groep liet een significant verschil zien t.o.v. de controlegroep in het hebben van lotgenotencontact (buiten de sessies om) en kreeg meer waarderingssteun. Op overige uitkomsten werd geen verschil gevonden. Interventietrouw (> 50% van de bijeenkomsten gevolgd) bleek van doorslaggevende betekenis voor deze resultaten. Significante verschillen werden namelijk binnen de experimentele groep gevonden op sociale steun, empowerment en kwaliteit van leven als deelnemers die vaak en minder vaak kwamen, met elkaar werden vergeleken. De interventie had de meeste impact op deelnemers met een langere ziekteduur en degenen die op T0 meer last hadden van positieve en negatieve symptomen. Belangrijkste motief voor deelname was 'meer inzicht in hoe anderen omgaan met hun problemen' (91%). Dit doel werd door 76% na afloop behaald. Volgens deelnemers werkte de interventie, doordat ze 'tijd en ruimte kregen voor hun verhaal' en 'doordat ze zagen dat ze niet de enigen waren met deze problemen'. De ontwikkelde methodiek werd positief geëvalueerd door deelnemers en begeleiders. De economische evaluatie liet zien dat lotgenotengroepen geïmplementeerd kunnen worden zonder nadelige financiële gevolgen.

conclusie Deze eerste rct laat zien dat lotgenotengroepen een positieve invloed hebben op iemands sociale netwerk en op waarderingssteun. De methodiek is geschikt bevonden voor deze doelgroep en de interventie kan geïmplementeerd worden zonder een toename in gezondheidskosten.