achtergrond Externaliserende problemen worden vaak verklaard door autonome hypoarousal, o.a. gemeten door een verlaagde hartfrequentie (hr). Een lage hr is een van de belangrijkste biologische correlaten van gedrag in de kinder- en jeugdpsychiatrie. Het is echter nog onduidelijk of aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (adhd) ook gekenmerkt wordt door autonome hyperarousal dan wel hypoarousal. Autonome hyperarousal (hoge hr) is in verband gebracht met reactieve (emotionele) agressie die bij adhd mogelijk een grotere rol speelt dan bij 'oppositional defiant disorder'/'conduct disorders' (odd/ cd), die meer samenhangt met proactieve (doelgerichte) agressie en autonome hypoarousal.

vraagstelling Is adhd gerelateerd aan autonome hyperarousal en odd/cd aan autonome hypoarousal?

methode In een variantieanalyse zijn groepen 10-12-jarige kinderen uit het klinische cohort van de trails-studie (n = 543) met de diagnose adhd, odd/cd, en comorbide adhd+odd/cd gebaseerd op de Diagnostic Interview Schedule for Children (disc) onderzocht, als ook een controlegroep (n = 965) uit de algemene bevolking. Korte 5-minutenmetingen van de hr, respiratoire sinusaritmie (rsa), en baroreflexgevoeligheid (brs) zijn bij de deelnemers in liggende en staande houding afgenomen.

resultaten Er zijn geen verschillende autonome profielen gevonden voor preadolescenten met adhd en/of odd/cd. In vergelijking met de controlegroep zijn er een lagere hr en een hogere rsa en brs gevonden voor alle klinische groepen.

conclusie Zowel adhd als odd/cd wordt gekenmerkt door autonome hypoarousal, hetgeen het externaliserend gedrag kan verklaren.