achtergrond Omdat het behandelen van angststoornissen in de tweede lijn vanwege de beperkte capaciteit moeilijk haalbaar is, wordt steeds meer nadruk gelegd op preventie in de bevolking en behandeling in de eerste lijn.

doel Na het volgen van dit symposium heeft de deelnemer kennis van onderzoek naar risicofactoren van het ontstaan van angststoornissen, resultaten van een preventieproject voor angststoornisssen in de bevolking, het effect van minimale interventies voor angststoornissen in de eerste lijn en het resultaat van routine outcome monitoring als voorbeeld van tertiaire preventie in de tweede lijn.

methode Vier samenhangende presentaties uitgaande van gegevens van (a) de Netherlands Mental Health Survey and Incidence Study (nemesis- studie), (b) een primaire preventie interventie in de bevolking, (c) een secundaire preventiestudie in de eerste lijn en (d) een tertiaire preventie van angststoornissen in de tweede lijn. De vier presentaties worden interactief aangeboden. Er is veel mogelijkheid voor discussie en interactie.

resultaat Een primaire interventie blijkt het beste gegeven te kunnen worden bij mensen met lichte angstklachten. Na de preventiecursus 'Geen Paniek' blijken deelnemers met lichte angstklachten significant minder vaak een paniekstoornis te krijgen dan respondenten die deze cursus niet doorlopen hebben. In de eerste lijn blijkt een minimale interventie vooral effectief en toepasbaar bij patiënten met ongecompliceerde (niet-comorbide) angststoornissen. In de tweede lijn blijkt routine outcome monitoring een goed instrument om chroniciteit te voorkómen.

conclusie Er zijn op verschillende niveaus (bevolking, eerste lijn en tweede lijn) effectieve en haalbare preventieprogramma's beschikbaar voor mensen met angststoornissen. Door een samenhangend geheel van deze programma's kan het ontstaan van angststoornissen in de bevolking voorkómen worden, kan adequate behandeling plaatsvinden in de eerste lijn en kan het ontstaan van chroniciteit in de tweede lijn een halt toe worden geroepen.