Dit boek pretendeert een innovatief en veelomvattend raamwerk te bieden voor het plannen en implementeren van de nieuwste behandeling- en rehabilitatie-inspanningen voor mensen met een ernstige psychiatrische stoornis. Deel 1 begint met een vergelijking van de in de afgelopen dertig jaar gebruikte paradigma's, namelijk het medische model, het model van de therapeutische gemeenschap, het sociaal-lerenparadigma en het model van psychiatrische rehabilitatie, en het voorstel om te komen tot een nieuw geïntegreerd paradigma. Het moet gezegd dat de schrijvers er op deze manier in slagen een duidelijke structuur te geven aan de rest van het veelomvattende boek. Of het nieuwe paradigma hiermee ook zal worden overgenomen door de klinische praktijk betwijfel ik, omdat een van de voordelen van een goed model nu eenmaal is dat het de werkelijkheid vereenvoudigt. En dat kan van dit boek niet gezegd worden. In het tweede deel geven de schrijvers de stand van zaken weer van de huidige interventies bij ernstige psychiatrische stoornissen. Ze doen dit met zeer gedegen hoofdstukken over vele uiteenlopende onderwerpen. Ze maken een onderscheid in niveaus van neurofysiologisch functioneren en cognitief functioneren tot gedragsmatig en sociaal functioneren. Ieder hoofdstuk geeft een overzicht van de historie van het denken in een bepaald veld. Het legt uit hoe dit niveau een rol speelt in de psychopathologie en schetst de verschillende eruit voortvloeiende interventies en resultaten. Daarnaast maakt ieder hoofdstuk duidelijk waar de betreffende interventie in het grote raamwerk gezien moet worden. Het derde hoofdstuk is een poging tot handreikingen voor een klinische praktijk van zorg die zijn voordeel doet met alle informatie uit hoofdstuk twee, door te beschrijven hoe men tot een rehabilitatieteam en -programma kan komen. Dit tweede deel vormt zonder meer de kracht van dit boek. Toch heb ik twee punten van kritiek. Ten eerste mis ik het systeemtheoretisch denken met betrekking tot de omgang met familieleden, hoewel de schrijvers vinden dat de familie onderdeel moet zijn van het rehabilitatieteam. Daarnaast zegt men in het voorwoord dat men gebruikmaakt van de waarden en principes van rehabilitatie en herstel. Dit laatste betwijfel ik. Het is een boek van deskundige professionals over patiënten. Het geeft dan ook geen inzicht in de opkomende patiëntenbeweging en de rol hiervan bij rehabilitatie. Desalniettemin een aanbevelenswaardig boek. Lees dit boek en u bent weer helemaal bij.

 

H.E. Luijten