Bipolar disorder in childhood and early adolescence is een boek dat vooral geschikt is voor kinder- en jeugdpsychiaters met een extra interesse op het gebied van de bipolaire stoornis bij kinderen en jonge adolescenten. Het boek beslaat een breed terrein: van de epidemiologie, diagnostiek, comorbiditeit, neurobiologie en genetica tot en met de behandeling (zowel medicamenteus als psychotherapeutisch) van de bipolaire stoornis bij kinderen. Een probleem hierbij is dat er voor veel van deze onderwerpen (bijvoorbeeld de neuroimaging, het immuunsysteem en de biologische ritmes) tot nu toe nauwelijks specifieke onderzoeksgegevens bestaan voor kinderen, zodat er in dit boek teruggegrepen wordt op gegevens voor volwassenen en vanuit hier gespeculeerd wordt richting de kindertijd. Dit levert leuke hypotheses op, maar geen overzichtelijk boek. Dimitri Papolos, een voorvechter voor de erkenning van het bestaan van de bipolaire stoornis bij kinderen en de schrijver van het boek The Bipolar Child. The Definitive and Reassuring Guide to Childhood´s Most Misunderstood Disorder (1999) schreef het hoofdstuk over comorbiditeit. Hij rekt in dit hoofdstuk de criteria voor de bipolaire stoornis bij kinderen ernstig op, pleit ervoor om bij de aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (adhd), de oppositional defiant disorder (odd) en de conduct disorder (cd) toch vooral eerst aan de bipolaire stoornis te denken en zaait zo onnodige verwarring. Gelukkig is het hoofdstuk over de fenomenologie en het longitudinale beloop van de bipolaire stoornis bij kinderen van de hand van Barbara Geller een zeer helder en overzichtelijk hoofdstuk. Ditzelfde geldt voor het hoofdstuk over de medicamenteuze behandeling door Neil Ryan. Het is een kritisch hoofdstuk, met nadruk op de nog bescheiden behandelmogelijkheden met tot nu toe vooral lithium en valproïnezuur. De eerste, mogelijk veelbelovende behandelmogelijkheden met de atypische antipsychotica worden aangetipt, maar logischerwijs niet uitgewerkt, omdat de literatuur tot en met 2001 is verwerkt. Dat laatste is ook direct de belangrijkste beperking van dit boek. Het onderzoek op het gebied van de bipolaire stoornis bij kinderen staat nog zo in de kinderschoenen en het veld is nog zo in beweging dat het, naast het lezen van het boek, verstandig is om de literatuur in de tijdschriften goed bij te houden om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen.

c.g. reichart

C.G. Reichart