In de serie Cambridge Child and Adolescent Psychiatry zijn inmiddels tien uitstekende publicaties verschenen over de state-of-the-art van de etiologie, de diagnostiek en de behandeling van specifieke kinder- en jeugdpsychiatrische beelden. In Outcomes in Neurodevelopmental and Genetic Disorders, de meest recente uitgave uit bovengenoemde serie, is gekozen voor een iets andere benadering van de materie, waarbij de focus niet primair gericht is op diagnostiek en behandeling, maar op het beloop van een aantal (psychiatrische) ontwikkelingsstoornissen en genetische stoornissen vanaf de kinderleeftijd tot op volwassen leeftijd. Deze klinisch relevante longitudinale benadering sluit goed aan bij actuele aandachtsgebieden in de psychiatrie: te denken valt aan de belangstelling in de volwassenenpsychiatrie voor kinder- en jeugdpsychiatrische beelden als aandachtstekorthyperactiviteitstoornis (adhd) en pervasieve ontwikkelingsstoornis (pdd), maar ook aan de toenemende belangstelling in de kinder- en jeugdpsychiatrie voor een typisch volwassen beeld als de bipolaire stoornis.

Er worden in Outcomes in Neurodevelopmental and Genetic Disorders, naar in totaal achttien auteurs een bijdrage aan hebben geleverd, zestien verschillende ontwikkelingsstoornissen behandeld. De beelden omvatten onder andere dsmstoornissen (adhd, pdd, syndroom van Rett, specifieke taal- en leerstoornissen), metabole stoornissen (fenylketonurie, lysosomale stapelingsziektes), genetische stoornissen (fragiele-Xsyndroom, tubereuze sclerose), maar ook een aantal relatief onbekende en zeldzame aandoeningen (syndroom van Williams, syndroom van Smith- Magenis). Ondanks de grote diversiteit aan stoornissen leest het boek, door een eenduidige structuur, wel als een geheel. Zo wordt per stoornis steeds een beschrijving gegeven van de klinische manifestaties in de kinderleeftijd, in de adolescentie en op volwassen leeftijd. 'Hoe verandert het klinische beeld in de tijd?' en 'Wat zijn de praktische gevolgen hiervan voor een zo efficiënt mogelijke hulpverlening in elke respectievelijke leeftijdscategorie?' vormen de belangrijkste vragen die steeds aan de afzonderlijke hoofdstukken ten grondslag liggen. Outcomes in Neurodevelopmental and Genetic Disorders oogt qua stijl en opzet gedegen en verzorgd. Tabellen en schema's zijn goed in de tekst geïntegreerd; literatuurreferenties zijn up-to-date. Als er toch een punt van kritiek genoemd moet worden, dan gaat het over de soms onduidelijke keuze in het boek voor juist een aantal relatief onbekende en zeldzame stoornissen. Omdat de redacteuren hier geen uitspraak over doen, lijkt het alsof op basis van willekeur voor een aantal syndromen is gekozen. Waarom staat bijvoorbeeld het syndroom van Smith-Magenis (voor mij onbekend) wel in het boek, maar het Noonan-syndroom (dat ik zelf in de praktijk ben tegengekomen) niet? Misschien iets voor een vervolgboek?

Samenvattend vind ik deze elfde uitgave in deze serie een aanrader. Al was het maar omdat ik, als kinder- en jeugdpsychiater, mij nog meer bewust ben geworden van het feit dat ontwikkelingsstoornissen die in de kinderleeftijd beginnen niet rond het achttiende levensjaar plotseling ophouden te bestaan.

M. Wiznitzer