Positieve psychotherapie van Tayyab Rashid en Martin Seligman bestaat uit een handboek voor de behandelaar en een werkboek voor de cliënt. Het is duidelijk dat de auteurs er veel werk in hebben gestoken: in het handboek lichten zij op bijna 400 pagina’s in A4-formaat alle thema’s uitgebreid toe. Het boek lijkt geschikt voor absolute beginnelingen in de positieve psychologie, maar geeft zeker ook genoeg verdieping en toegevoegde waarde als naslagwerk voor mensen die al zeer ervaren zijn op dit gebied.

Het handboek voor de behandelaar bestaat uit twee delen en een uitgebreide bijlage. Deel 1 is een inleiding in de positieve psychologie inclusief theoretische grondslagen. Wat opvalt in het eerste deel is de systematische bespreking van het bewijs voor (onderdelen van) positieve psychotherapie, en dat in toegankelijke taal. Dit draagt bij aan het overbruggen van de kloof tussen wetenschap en praktijk.

Deel 2 biedt een overzicht van de behandeling van sessie tot sessie en beschrijft gedetailleerd 15 sessies positieve psychotherapie, inclusief sessiestructuur, kernconcepten, oefeningen en hoe je deze introduceert, en werkbladen. De auteurs vullen de achtergrondinformatie aan met illustratieve casusbeschrijvingen, waardoor de soms vrij abstracte concepten concreet gemaakt worden. Concepten die in de 15 sessies aan bod komen, zijn bijvoorbeeld dankbaarheid, hoop en optimisme, genieten, positieve relaties, zingeving, en sterke kanten (zoals leiderschap, sociale intelligentie en bescheidenheid).

De sterke kanten komen ook in de bijlage uitgebreid terug. Op 65 pagina’s beschrijven zij daarin per sterke kant wat valkuilen bij het te veel of te weinig gebruiken zijn, hoe je de sterke kant kunt stimuleren, en worden links naar ted-talks en andere relevante informatie gegeven.

Het werkboek voor de cliënt overtuigt eveneens door zijn systematische en volledige aanpak. De thema’s worden voor de cliënt geïntroduceerd (‘Drie dingen die je moet weten over’), vervolgens nemen de auteurs de cliënt aan de hand en begeleiden deze door de oefeningen die horen bij dat thema. Tot slot geven zij alvast een vooruitblik op wat de cliënt van de volgende sessie met de behandelaar kan verwachten. Verder geven ze tips en voorbeelden van anderen, en stellen reflectievragen. Ook krijgt de cliënt een uitgebreid overzicht met hulpbronnen per sessie, zoals verdere leesstof, websites, podcasts en YouTubevideo’s.

Conclusie: hoewel ik de sterkekantenbenadering in haar formele form niet altijd even efficiënt en soms te theoretisch vind (vergeleken met een meer oplossingsgerichte aanpak), ben ik onder de indruk van de compleetheid van dit boek en de systematische beschrijving van sessies en hulpbronnen. Je merkt dat de eerste auteur, Rashid, veel geput heeft uit zijn langdurige klinische ervaring om positieve psychotherapie in een repliceerbaar, maar ook flexibel toepasbaar handboek te gieten. Ook voor behandelaars die geen 15 sessies tellend therapietraject positieve psychotherapie willen aangaan, maar slechts incidenteel thema’s uit de positieve psychologie willen integreren in hun behandelingen lijkt dit boek erg geschikt als naslagwerk en inspiratiebron.

N. Geschwind, Unversitair docent, Maastricht