De persisterende depressie trekt steeds meer belangstelling in de vakliteratuur, als een veelvoorkomend en belangrijk klinisch probleem. Met persisterend wordt dan ook vaak therapieresistent bedoeld, dus een depressie die niet alleen lang duurt, maar ook niet reageert op de standaardbehandelingen.

In de serie Advances in Psychotherapy - Evidence Based Practice worden voor behandelaars (met name psychologen) beknopte behandelrichtlijnen beschreven, gebaseerd op de huidige stand van de wetenschap.

In deze uitgave geeft Penberthy eerst een algemene beschrijving van de stoornis. Daarbij wordt de gebruikelijke indeling gevolgd met definitie (volgens dsm-5), epidemiologie, sociaal-demografische kenmerken, beloop, diagnostiek, meetinstrumenten en comorbiditeit.

Het 2de hoofdstuk behandelt de onderliggende theoretische modellen die gehanteerd worden bij de persisterende depressieve stoornis met aandacht voor zowel de biologische modellen als ook de psychologische modellen.

In hoofdstuk 3 gaat de auteur in op diagnostiek en behandelindicaties met aandacht voor motivatie van de patiënt, suïcidaliteit en trauma in de voorgeschiedenis.

Het laatste hoofdstuk betreft de behandeling met uiteraard een accent op de psychotherapeutische mogelijkheden. Cognitieve gedragstherapie (cgt), interpersoonlijke therapie (ipt) en mindfulness (mbct) worden als evidence-based opties gezien, maar de meeste aandacht gaat naar het cognitive behavorial analysis system of psychotherapy (cbasp), dat relatief de meeste evidentie heeft voor werkzaamheid bij chronische depressies.

Dit boekje is inderdaad een beknopte en toegankelijke handleiding voor studenten/behandelaars die zich op de hoogte willen stellen van de state of the art van de psychologische behandelingen voor persisterende depressies. De teksten zouden ook onderdeel kunnen zijn van een up-to-date handboek of een richtlijn en zijn wetenschappelijk solide. Als je op de hoogte bent van het Nederlandse Handboek depressieve stoornissen (2016) of de zorgstandaard depressieve stoornissen (https://www.ggzstandaarden.nl/zorg

standaarden/depressieve-stoor

nissen) kom je volgens mij niet

veel nieuws tegen.

Een uitzondering hierop vormen wellicht de psychologische behandelopties, die uitgebreider worden besproken. Het is interessant om de aanpak van respectievelijk cgt, ipt, mbct en cbasp op een rij te zetten plus de evidentie voor elk van deze vormen bij de persisterende depressie. Van cbasp beschrijft Penberthy ook enkele hulpmiddelen die men in de therapie kan gebruiken, zoals een caseformuleringsformulier en andere hulpmiddelen die de copingstijl van de patiënt in kaart te brengen. Maar om cbasp of een van de andere besproken psychotherapieën toe te passen zal men toch echt weer terug moeten grijpen op een uitgebreider behandelprotocol.

Dat maakt het toepassingsgebied van dit boek niet heel groot. Vooral psychologen die veel werken met patiënten met een chronische en therapieresistente depressieve stoornis kunnen het gebruiken als een handig naslagwerkje.