De boodschap van dit boek is duidelijk: teletherapie, d.w.z. analyse of therapie via Skype, is kwalitatief minder goed en te beperkt om nu al courant toegepast te worden. Hoe installeer je een analytisch kader? (skypen kan bijvoorbeeld vanuit de slaapkamer of vanuit de auto.) Hoe garandeer je vertrouwelijkheid? (Een partner kan meeluisteren.) Hoe verzeker je de analytische basishouding? De ervaring leert immers dat therapeuten tijdens Skypesessies koffie drinken, over oppervlakkige dingen praten (het weer, het nieuws, de woonplaats) en tot multitasking overgaan. Afspraken worden vaker vergeten. Stiltes worden snel verbroken, een authentiek contact is moeilijker. Oogcontact met de patiënt is niet mogelijk via Skype; de therapeut voelt de neiging om het scherm voortdurend te fixeren, waardoor hij zich niet kan laten gaan in rêverie. De communicatie wordt ook oppervlakkiger en dunner. Informatie die men via Skype verneemt, blijkt sneller vergeten te worden. Wanneer de verbinding verbroken wordt, is het niet duidelijk of het een probleem met de computer betreft, dan wel een doelbewuste handeling van de kant van de patiënt of van de therapeut. Wie ergert zich niet aan het uitvallen van de verbinding?

‘Screenrelaties’ blijven dus tweedimensionele simulaties van een belichaamde intermenselijke ervaring die werkelijke relaties nooit kunnen vervangen. In onze huidige tijd waarbij iedereen overprikkeld wordt door sms’jes, e-mails en Facebook is de behoefte aan een diepmenselijk contact in een rustige omgeving die privacy waarborgt (a sacred space) veel groter dan vroeger. Technologie degradeert onze menselijke relaties en vermindert de complexiteit ervan op een manier waarvan we ons nog niet bewust zijn.

De auteur geeft enkele tips om een adequate setting via Skype te installeren: gebruik een hoofdtelefoon, skype in een professionele ruimte op een pc die niet door anderen wordt gebruikt, zorg voor een betrouwbare internetverbinding, maak strikte afspraken wanneer tijdzones overschreden worden, vermijd intrusies, zorg dat er geen smartphone in de buurt ligt, ook geen andere zaken die de aandacht afleiden, kleed je professioneel en: vraag dit alles ook aan de patiënt. Het is beter eerst de patiënt life te ontmoeten en enkele gesprekken te hebben alvorens Skype te starten.

Ondanks de beperkingen van Skype, is het gebruik ervan in therapie een aanwinst. Skype biedt vooral mogelijkheden op het vlak van intercollegiaal overleg, opleiding van therapeuten in geografisch veraf gelegen gebieden met onvoldoende opleidingsfaciliteiten (China bijvoorbeeld). Contact kan worden behouden op grote afstand, wat voordelen heeft in therapieën met zakenmensen. Sommige patiënten zijn bang voor de intimiteit van de analytische relatie en kunnen eerst Skypetherapie proberen alvorens een werkelijk contact aan te gaan.

Een boek dat voor mij een nieuwe wereld opent!

M. Hebbrecht