In dit boek beschrijft Annelies Spek in heldere taal de huidige kennis op het gebied van autismespectrumstoornissen (ass) bij volwassenen met een gemiddeld tot bovengemiddeld intelligentieniveau.

Het boek bestaat uit drie delen. Het eerste deel gaat over de biologische en cognitieve kenmerken van ass. De mogelijke oorzaken van ass worden beschreven, zoals erfelijkheid en omgevingsfactoren. De bijzonderheden in de informatieverwerking worden uitgelegd: theory of mind, centrale coherentie en executieve functies. In het tweede deel gaat de auteur in op de gedragskenmerken van ass, zoals beschreven in de dsm-5.

Per criterium licht zij de kenmerken toe. Het derde deel beschrijft het diagnostisch proces, de verschillen tussen mannen en vrouwen met ass en de consequenties van ass gedurende de gehele levensloop.

Het is een zeer toegankelijk boek. De doelstelling van het boek, namelijk ‘een praktische gids voor volwassenen met ass, naastbetrokkenen en hulpverleners’ wordt ruimschoots behaald. Wetenschappelijke ontwikkelingen licht de auteur kort en bondig toe, waarbij zij ook relatief moeilijke termen goed uitlegt. Theoretische begrippen worden steeds aangevuld met korte citaten van mensen met ass. Dit legt een mooie verbinding tussen theorie en dagelijkse praktijk. Zonder de realiteit uit het oog te verliezen, beschrijft Spek ook de specifieke kwaliteiten die mensen met ass kunnen hebben. Daarmee wordt het begrip ‘stoornis’ gerelativeerd. De cartoonachtige illustraties van René Hazebroek geven heel treffend de enerzijds humoristische, anderzijds soms pijnlijke situaties weer waar mensen met ass in terecht kunnen komen.

Het boek geeft de actuele kennis weer over ass bij volwassenen en het is een van de eerste boeken die daarbij uitgaan van de criteria volgens dsm-5 - waarin classificaties als ‘stoornis van Asperger’ en ‘pervasieve ontwikkelingsstoornis niet anderszins omschreven; pdd-nos’ niet meer voorkomen. Er is echter vrij weinig aandacht voor de soms zeer complexe problematiek die ontstaat wanneer er naast de ass ook comorbide stoornissen aanwezig zijn, zoals angst-, dwang- en stemmingsstoornissen, gedragsproblematiek en middelenmisbruik. En het is juist de complexe problematiek die in de dagelijkse praktijk veel machteloosheid kan oproepen.

Met gevoel voor humor, maar met respect voor de doelgroep geeft Spek op een luchtige manier zeer gedegen informatie. Daarmee is het boek zeker aan te bevelen voor mensen met ass en hun naasten. Maar ook hulpverleners die nog onbekend zijn met ass zullen veel basale kennis opdoen en kunnen geënthousiasmeerd worden om met deze doelgroep te gaan werken.

W. Cnossen