achtergrond De laatste decennia is veel onderzoek gedaan naar de effectiviteit van langdurende psychoanalytische therapie (lpt). lpt omvat zowel langdurende psychoanalytische therapie als psychoanalyse. Desondanks lijkt de effectiviteit van lpt nog steeds een controversieel punt te blijven.
doel Overzicht geven van onderzoek naar de klinische en kosteneffectiviteit van lpt.
methoden Systematisch literatuuronderzoek naar onderzoeken over de effectiviteit van lpt bij ambulante volwassen patiënten, gepubliceerd vanaf 1970. Data over klinische effectiviteit en kosteneffectiviteit werden gepoold.
resultaten Twee recente reviews van de onderzoeksliteratuur leveren gegevens over de effectiviteit van lpt. De eerste review is gebaseerd op 27 primaire onderzoeken (n = 5063). Voor psychoanalytische psychotherapie zijn gemiddeld tot grote overall effect sizes gevonden: na behandeling 0,78, en bij follow-up 0,94. Voor symptoomreductie is de gemiddelde effect size 1,03 en voor persoonlijkheidsverandering 0,54. Voor psychoanalyse waren de effect sizes hoger: na behandeling 0,96 en bij follow-up 1,18; voor symptoomreductie 1,38 en voor persoonlijkheidsverandering 0,76. Voor beide behandelingen werd een reductie van meer dan 50% gevonden voor medische consulten, medicatiekosten, ziekenhuisopname en ziekteverzuim. Uit een tweede meta-analyse blijkt dat langdurende behandeling ten opzichte van korter durende behandelingen een groter effect heeft. Dit geldt zowel voor symptoomverbetering als voor de verbetering van persoonlijkheidspathologie.
conclusie De resultaten ondersteunen de stelling dat lpt een effectieve behandeling is voor een brede range aan mentale stoornissen, met gemiddelde tot grote effecten die ook over langere duur behouden blijven. lpt blijkt eveneens kosteneffectief te zijn.