De titel van het boek wekte bij mij de suggestie dat het zou gaan om een lijvig handboek over de behandelingsmogelijkheden bij therapieresistente depressie (trd). Het blijkt echter een overzichtelijk boekje met beschrijvingen van klinische vignetten waarin prototypische casuïstiek en bijbehorende behandelingsmogelijkheden worden gepresenteerd. Het boekje is onderverdeeld in 3 secties met elk 3 klinische vignetten die door de auteur in het kort worden besproken. Deze secties representeren de hoofdcategorieën van lastig verlopende behandelingen zoals psychiaters die in de praktijk kunnen tegenkomen.

De eerste sectie behandelt reguliere behandelingen die niet optimaal verlopen, zoals problemen rondom gebrekkige therapietrouw en onderdosering van antidepressiva. Bij dit laatste wordt gewezen op herkenbare problemen als te grote terughoudendheid bij de behandelend psychiater of het niet herkennen van snelle metabolisering bij de patiënt.

De tweede sectie beschrijft problemen bij de diagnostiek. Eerst komt hier het in de praktijk soms lastige onderscheid tussen een aanpassingsstoornis met depressieve stemming (de auteur spreekt hier van demoralisatie), en depressieve stoornis aan de orde. Bij de eerste valt maar bescheiden resultaat van antidepressiva te verwachten en heeft het over het algemeen ook niet veel zin om een farmacologisch behandel­algoritme volledig te volgen. Belangrijk is ook het vignet dat een niet herkende bipolaire stoornis type 2 bij een patiënt beschrijft.

De derde sectie beschrijft de problemen die kunnen ontstaan bij de behandeling van een ‘double depression’, chronische depressie en ten slotte een vignet waarin vele opties niet hebben geleid tot duidelijke verbetering. Bij deze laatste casus beschrijft de auteur het belang van het zorgvuldig nagaan van de behandelingsvoorgeschiedenis van de patiënt om niet-gebruikte opties op te sporen en geeft hij kort een overzicht van hedendaagse mogelijkheden van neurostimulatie.

De inhoud van het boek is illustratief voor de dagelijkse praktijk voor psychiaters die regelmatig patiënten zien die niet goed op reguliere farmacologische behandelingen reageren. Het is echter ook meteen een van de beperkingen: wat te doen als psychotherapie niet werkt? De lezer zal vergeefs naar bespreking hiervan zoeken.

Daarnaast is er geen informatie over hoe we aanvullende diagnostiek en behandeling moeten uitvoeren. Dit boek is geen handboek over de behandeling van trd, de auteur pretendeert dit overigens ook niet.

Voor wie is dit boekje van waarde? Allereerst kunnen patiënten, direct betrokkenen, huisartsen en psychologen zinnige informatie halen uit dit vlot geschreven boekje over de behandeling van (pseudo-)trd. Artsen in opleiding tot psychiater krijgen heel snel een aardig overzicht van dit gebied, maar zullen voor de broodnodige verdere kennis moeten terugvallen op bestaande handboeken. Psychiaters zoals uw recensent zullen veel herkennen in dit boekje.

F. Peeters, psychiater, Maastricht