Een geslaagd essay over verslaving! Een essay in de ware zin van het woord: ‘een beschouwende tekst, waarin de schrijver zijn persoonlijke visie geeft op hedendaagse verschijnselen, problemen of ontwikkelingen’. Marc Lewis geeft hier zijn eigen visie over het verschijnsel verslaving en suggereert van daaruit mogelijke oplossingen. Het boek heeft ondertussen al heel wat internationale media-aandacht gekregen en voedt de interessante discussie of verslaving nu al dan niet een (medische) ziekte is. De auteur schrijft zich hiermee in binnen een groeiende trend die het nut (of de schadelijkheid) van het medisch model binnen de geestelijke gezondheidszorg ter discussie stelt.

Lewis schrijft vanuit twee expertises: enerzijds als (voormalig) drugverslaafde en anderzijds als neurowetenschapper. Hij is momenteel verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen en gespecialiseerd in ontwikkelingspsychologie en verslaving. De dubbele insteek is duidelijk voelbaar. De manier waarop hij zowel de theoretische stukken als de boeiende casussen beschrijft, toont dat hij de problematiek van binnenuit voelt.

Lewis staat voor de idee, de visie, dat verslaving geen ziekte is, maar een verstoord leerproces dat vaak zijn oorsprong vindt in voorafgaande problemen. Op vakkundige wijze vertaalt hij de neurobiologie van verslaving naar de neurobiologie van leren en verbindt hij dit met de klinische wereld. Hij doet dit aan de hand van het verhaal van vijf mensen die hij uitvoerig geïnterviewd heeft naar het ontstaan, verloop en herstel van hun verslaving. Door hun verhaal weeft hij, op adequate en goed onderbouwde wijze, zijn neurobiologische inzichten.

Ben ik het eens met zijn visie? Niet helemaal. Wat is zijn visie nu juist? Lees het boek! Want dat beveel ik zeker aan. Of je het nu met hem eens bent of niet, Lewis genereert op zijn minst boeiende ideeën en zet een aantal actuele vragen naar de rol van de huidige therapeutische aanpak op scherp. Trouwens, of je het nu leest of niet, gebruikers en de bredere media zullen het zeker oppikken. Als behandelaar ben je maar beter mee met wat er zich daar afspeelt. Velen zullen trouwens gecharmeerd zijn door de eenduidigheid van Lewis’ narratief.

Dat is meteen ook de valkuil van dit boek. Een complex fenomeen zoals verslaving proberen te vangen in één, alomvattend, pathogenetisch (leer)model is hoogst aantrekkelijk voor de lezer die behoefte heeft aan duidelijkheid, maar tegelijkertijd erg ver weg van de verwarrende realiteit. Binnen het ‘medisch’ specialisme psychiatrie hebben we dit ondertussen met schade en schande geleerd. Wat allemaal niet belet dat dit een boeiend boek is!

G. Dom