Dat de bipolaire stoornis een complexe aandoening is, is geen nieuws. Miklowitz en Cicchetti laten in dit boek zien hoe complex. Het boek synthetiseert de huidige kennis over de ontwikkeling van de bipolaire stoornis, zowel vanuit genetisch, neurobiologisch, cognitief als psychosociaal perspectief. Hoe toont een bipolaire stoornis zich in verschillende stadia van de ontwikkeling, in een context van een dynamische interactie tussen risicofactoren en protectieve factoren van genetische, biologische, psychologische en psychosociale aard? Auteurs wagen zich aan een diepgaande analyse van factoren die in een complex samenspel interageren, om de myriade van mogelijke uitkomsten van een bipolaire stoornis te verklaren.

Het feit dat, bijvoorbeeld, de eerste affectieve symptomen zich op adolescente leeftijd voordoen en daardoor samenvallen met het zich ontwikkelen van de persoonlijkheid wordt verondersteld een invloed te hebben op het verloop en de uiteindelijke verschijningsvormen van de ziekte. De aandoening beïnvloedt de persoonlijkheidsontwikkeling, net zoals de persoonlijkheidsontwikkeling het verloop van de aandoening zal bepalen en tevens van grote invloed is op hoe iemand met de aandoening en de behandeling ervan zal omgaan.

Het boek is vlot leesbaar, maar tegelijk is het een studieboek waar je je doorheen moet worstelen. En het laat je achter met de nederigheid van het niet weten. Het wordt je eens te meer duidelijk dat ondanks de veelheid aan data nog meer onbekend blijft. Wat is de hiërarchie van predictoren? Waar werken de predictoren synergistisch om het ziekteverloop negatief dan wel positief te beïnvloeden? Zijn predictoren van het kortetermijnverloop ook predictief voor de lange termijn? En dan zijn er ook nog de kip-eiproblemen. Is een bipolaire stoornis bij kinderen oorzaak of gevolg van een conflictueuze ouder-kindrelatie? De in dit boek gepropageerde ontwikkelingspsychopathologie intergreert beide uitgangspunten probleemloos. Rest de clinicus uit te maken welke factor een grotere lading heeft en vooral, welke factor een aanknopingspunt biedt voor therapeutisch interveniëren.

Als Goodwin en Jamisons Manic-depressive illness de bijbel is, dan is dit boek een heel eind op weg om een onmisbaar bijbel-addendum te worden.

Pascal Sienaert