Applying clinical guidelines is de ondertitel van dit boekje. De richtlijnen zijn die van de Canadian Network for Mood and Anxiety Treatment, opgesteld in 2001. De auteurs komen uit Canada, Engeland en de Verenigde Staten, waardoor het boekje volgens de flaptekst een global perspective biedt. Is het ook voor de Nederlandse psychiater bruikbaar? Na een ultrakorte inleiding over prevalentie en diagnostiek volgt een hoofdstuk over algemene behandelingsprincipes, waarin opgenomen diverse meetschalen met instructies en interpretatie van de score. In het hoofdstuk over (cognitieve, gedrags- en interpersoonlijke) psychotherapie wordt geconstateerd dat de meeste clinici waarschijnlijk eclectische varianten van deze therapieën gebruiken, en wordt geopperd dat dit mogelijk leidt tot een verminderde effectiviteit. Deze psychotherapieën worden aangeraden voor lichte tot matige, niet-psychotische, unipolaire depressies. De combinatie met farmacotherapie - gelijktijdig of sequentieel - wordt aangeraden bij ernstiger vormen van depressie. Over de preventieve effecten van psychotherapie op de lange termijn is nog weinig evidentie beschikbaar. Dan volgen vijf hoofdstukken over biologische behandelingen. De hoofdstukken over antidepressiva bevatten handige tabellen en adviezen voor een gedifferentieerde keuze bij verschillende subtypen depressie. Daarna komen elektroconvulsieve therapie, lichttherapie, slaapdeprivatie en - heel kort - nervus-vagus-stimulatie aan bod. Ook St.-Janskruid, omega-3-vetzuren en andere complementary therapies krijgen een plek. Het hoofdstuk over therapieresistentie bespreekt de voor- en nadelen van respectievelijk het wisselen en combineren van behandelingen. Depressie bij vrouwen, ook in de zwangerschap en postpartum, depressies bij kinderen en adolescenten en bij ouderen worden alle apart besproken. Het boekje besluit met een hoofdstuk over de behandeling als er tevens sprake is van allerlei soorten van comorbiditeit. Qua opzet heeft het boekje veel weg van onze reeks Behandelstrategieën: beknopt, to the point, met veel tabellen en figuren. De literatuurreferenties zijn veelal zeer recent (tot 2003), maar er zijn geen referenties in de tekst opgenomen. Dat bevordert weliswaar de leesbaarheid, maar maakt herleiding tot de bronnen onmogelijk. Er is een uitgebreide index. De Canadese richtlijn heeft veel overeenkomp sten met de Nederlandse, waardoor het boekje ook hier bruikbaar is. Veel nieuws bevat het niet (voorzover dat al kan met richtlijnen), maar wie een actueel en handzaam overzicht wil, doet hieraan zeker geen miskoop.

 

R.W. Kupka