Sinds het verschijnen van de 5de editie van de Diagnostic and statistical manual of mental disorders (dsm-5) en met de revisie van de International classification of diseases (icd-11) aan de horizon, is het relevant om een handzaam overzicht te hebben van de nieuwe categorie obsessieve-compulsieve en aanverwante stoornissen (ocrd’s). De in deze categorie opgenomen stoornissen betreffen onder meer de obsessieve-compulsieve stoornis, stoornis in lichaamsbeleving (body dysmorphic disorder), verzamelstoornis (hoarding), trichotillomanie, excoriatiestoornis, en de obsessieve-compulsieve stoornissen gerelateerd aan medicatie of somatische aandoeningen.

Dit handboek is samengesteld en geschreven door enkele internationale experts die betrokken zijn geweest bij de vorming van deze nieuwe categorie binnen de dsm-5. Zodoende zijn de overwegingen die ten grondslag hebben gelegen aan de vorming van deze categorie helder samengevat. Hier komt duidelijk uit naar voren dat alle keuzes gepaard gaan met voor- en nadelen en dat het nu eigenlijk nog onvoldoende mogelijk is geweest de classificatie te baseren op gedeelde onderliggende pathofysiologie. De argumentatie voor de gemaakte keuzes is daardoor niet altijd even sterk, maar de overwegingen, welke soms van heel pragmatische aard waren, zijn helder beschreven.

Het handboek is duidelijk klinisch georiënteerd, met nadruk op de beschrijving van de fenomenologie, diagnostische criteria, differentiaaldiagnostische overwegingen en de verschillende niveaus van evidentie voor behandeling. Tegelijkertijd worden op beknopte wijze de epidemiologische feiten en de huidige ideeën over de pathofysiologie beschreven. Niet alleen alle stoornissen die binnen de dsm-5 worden geclassificeerd als ocrd’s zijn als hoofdstuk in het handboek opgenomen, maar ook de stoornissen die daarvoor kandidaat waren, maar uiteindelijk niet in deze categorie zijn beland, zoals de ticstoornis, hypochondrie en de obsessieve-compulsieve persoonlijkheidsstoornis. Twee hoofdstukken betreffen de nieuwe diagnoses binnen de categorie van de ocrd’s, namelijk hoarding en de excoriatiestoornis (skin picking). Een belangrijk nieuw element voor de obsessieve-compulsieve stoornis en body dysmorphic disorder binnen de dsm-5 is de aparte typering van mate van ziekte-inzicht, welke een duidelijke relevantie heeft voor zowel diagnostiek als behandeling.

O.A. van den Heuvel