achtergrond Het syndroom van Charles Bonnet kenmerkt zich door geïsoleerde complexe visuele hallucinaties met een intacte realiteitstoetsing. Het syndroom is vernoemd naar de Zwitserse natuurwetenschapper Charles Bonnet (1720-1793), die de aandoening in 1769 voor het eerst beschreef bij zijn grootvader.
doel We willen een illustratie geven van een vrouw met visuele hallucinaties passend bij het syndroom van Charles Bonnet, om daarna stil te staan bij de diagnostiek en therapie.
methoden Een 79-jarige vrouw met in de voorgeschiedenis een psychotische depressie geluxeerd door het overlijden van haar vorige huisarts en sinds enkele jaren progressieve maculadegeneratie die zich nu presenteert met visuele hallucinaties. Patiënte ziet allerlei mensen door haar huis lopen, die gesprekken voeren met elkaar die zij niet kan horen. Zij kan deze mensen niet aanraken, maar ze zijn levensecht. Zij realiseert zich dat anderen het niet kunnen zien, het maakt haar niet angstig.
resultaten De diagnose het syndroom van Charles Bonnet werd gesteld omdat er duidelijk sprake was van complexe hallucinaties met een intacte realiteitstoetsing. Er was geen sprake van een andere stoornis in de waarneming, de hallucinaties waren geen onderdeel van een onderliggend psychiatrische ziektebeeld.
conclusie De oorzaak en pathogenese van het syndroom van Charles Bonnet zijn niet bekend. Het syndroom komt vooral voor bij slechtziende ouderen. Een intact realiteitstoetsing is cruciaal. De behandeling bestaat uit goede voorlichting van de patiënt en diens betrokkenen, eventueel aangevuld met gedragstherapeutische interventies.